Hoe weet je wanneer er iets aan de hand is met je urine?

Een blaasontsteking, zwangerschap, te hoge suikerspiegel of problemen met de nieren: er is veel af te lezen uit onze urine. Maar hoe weet je wanneer er iets aan de hand is? Huisarts Edwin de Vaal (47) geeft antwoord.

Wat is urine eigenlijk precies?

"Urine wordt gemaakt door de nieren. Voordat het in je blaas terechtkomt, halen je nieren de nuttige stoffen zoals vitamines, mineralen, suikers en hormonen eruit en brengen dat terug in het bloed. Zo blijven afvalstoffen, maar ook een teveel aan bijvoorbeeld zouten, suikers of vitamines, over. Die komen in de blaas terecht en plas je uit."

Moet je je zorgen maken als je urine anders ruikt of een andere kleur heeft?

"Je plas kan soms een andere geur of kleur hebben. Dat komt meestal door voeding. Denk maar aan bietjes, asperges of bepaalde kruiden. Soms is de urine een beetje troebel. Ook dat komt vaak van voeding."

"Heel soms ligt er een blaasontsteking aan ten grondslag, maar troebele urine zonder verdere klachten is op zich geen reden om de huisarts te consulteren. Wél als je bloed plast. Dat is een alarmsignaal waarmee je direct naar de huisarts moet gaan."

En als je plas heel donker is?

"Als je urine heel donker is, colakleurig, moet je ook direct naar de huisarts. Dat kan duiden op een afsluiting van de galwegen. Vaak gaat dat gepaard met witte ontlasting en geel oogwit. Maar bij urine die iets donkerder is dan gewoonlijk, oranjekleurig, hoef je niet naar de dokter. Meestal heb je dan te weinig gedronken of veel gezweet. De urine is dan erg geconcentreerd. Dat vertaalt zich in die donkere kleur."

Is dat slecht?

"Wanneer je stelselmatig te weinig drinkt, is dat niet zo gezond. Water is nodig voor allerlei lichaamsfuncties, maar ook de nieren zijn gebaat bij voldoende vocht. Als je weinig water hebt gedronken moeten de nieren harder werken om het vocht dat je tekort hebt terug te halen."

Hoeveel water moeten we drinken?

"Minimaal 1,5 liter vocht per dag, Als het erg warm is nog meer. Je mag ook sappen, thee en koffie meerekenen."

Er zijn ook urinetesten. Welke dingen kan de huisarts daaruit aflezen?

"Er zijn verschillende aandoeningen die in de urine kunnen worden opgespoord. Een blaasontsteking bijvoorbeeld. Maar ook een te hoge suikerspiegel of een probleem met de nieren zelf."

"Als het filter in de nieren bijvoorbeeld niet goed werkt, kan er eiwit in de urine zitten. De nieren helpen de bloedsamenstelling constant te houden zodat alle chemische reacties in je lichaam goed kunnen verlopen. Wanneer daar iets mis is, zie je dat soms terug in de urine."

Wat is de gezondste manier om te plassen?

"Houd je plas liever niet op en pers ook niet tijdens het plassen. Oudere mannen hebben vaak meer moeite met plassen. Dat komt waarschijnlijk door een samenspel van alle bekkenbodemspieren: de spieren in de blaas en de prostaat. Maar daar is nog geen consensus over."

"Mannen die minder goed kunnen plassen geef ik het advies om zelf te onderzoeken wat het beste werkt met plassen; staand of zittend. Zitten kan soms helpen. Maar ik verwijs hen soms ook wel naar de bekkenbodemfysiotherapeut of schrijf tijdelijk medicatie voor zodat het plassen weer makkelijker wordt."

(bron: Nu.nl 25-9-2019)